Құрылу тарихы
"Тарбағатай" ұлттық табиғи паркі " РММ
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің "Тарбағатай" мемлекеттік ұлттық табиғи паркі" республикалық мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі - мекеме) биологиялық және ландшафтық әртүрлілікті сақтау, табиғат қорғау, экологиялық-ағарту, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға пайдалану ісі үшін мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған, заңды тұлға мәртебесіне ие коммерциялық емес ұйым болып табылады, құндылығы бар бірегей табиғи кешендер мен мемлекеттік табиғи-қорық қоры объектілерінің туристік және рекреациялық мақсаттарда пайдаланылуы мүмкін.
Мекеме "Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің "Тарбағатай "мемлекеттік ұлттық табиғи паркі" республикалық мемлекеттік мекемесін құру туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 27 маусымдағы № 382 Қаулысына сәйкес құрылды.
Ұлттық парктің ауданы:
* Негізгі аумақ (ЕҚТА - ға жер алумен) - 143 550,5 га.
* Қорғау аймағы ( жерді алып қоймай) - 204 602-иә.
Тарбағатай ұлттық паркін құру мәселесі 20 ғасырдың 80-жылдарының ортасында туындады. 1987-1989 жылдары Қазақ КСР ҒА Зоология институтымен Семей облысы Үржар ауданы шегінде, Үржар өзенінің жоғарғы ағысында, Тарбағатай жотасының батыс бөлігінің оңтүстік беткейінің 35 мың гектар қорық аймағы туралы ұсыныс енгізілді. 2005 жылға дейін Қазақ КСР табиғи-қорық қорының объектілерін дамыту мен орналастырудың бас схемасында және ЮНЕСКО-ның "Адам және биосфера" бағдарламасы бойынша қазақстандық комитеттің биосфера және экология проблемалары бөлімінің "Қазақстанда қорық ісін дамыту" бағдарламасында әзірленген Қазақстанның табиғи-қорық қорын қалыптастырудың перспективалық жоспарында ұлттық паркті құрудың барлық мәселелері талқыланды.
Ұлттық паркті ұйымдастыру ағаштар мен бұталардың сирек кездесетін түрлерін (Сиверс алма ағашы, Ледебур бадамы, Алтай бөріжидегі және т.б.), сондай-ақ шөпті өсімдіктерді (ақшыл сепкілгүл, қар дәу аяғы, инелі кекек және т. б.) сақтауды көздеді.
Сирек кездесетін өсімдік түрлерін, Тарбағатай тауларының батыс сілемдерін қорғау үшін тұрақты әрекет ететін "Үржар" (120 га), "Алет" (112 га), "Солдат саңлағы" (156 га) мемлекеттік табиғи ботаникалық қорықтары құрылды. Барлық үш қорық ҚазССР Министрлер Кеңесінің 17.02.1986 ж. № 69 қаулысына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 27.06.2001 ж. № 877 қаулысына және ҚР Үкіметінің 19.07.2005 ж. № 746 қаулысына сәйкес ұйымдастырылған.
Республикалық маңызы бар "Тарбағатай мемлекеттік табиғи қаумалы" (240 000 га) Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 17.02.1986 ж. № 69 қаулысымен, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 27.06.2001 ж. № 877 қаулысымен және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 19.07.2005 ж. Қаулысымен ұйымдастырылған.
№ 746 жарамдылық мерзімі-тұрақты. Республикалық маңызы бар" Құлжа мемлекеттік табиғи қаумалы " (46 000 га) Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 17.02.1986 ж. № 69 қаулысымен, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 27.06.2001 ж. № 877 қаулысымен және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 19.07.2005 ж. № 746 қаулысымен ұйымдастырылған. Қазіргі уақытта бұл қорықтар ұлттық парктің аумағында орналасқан.