Ертеде осы тауды қазақ жерін жаулап алған қалмақтар мекен етіпті. Бірақ бұл жер дамылдауға, қоныс қылуға, түнеуге өте жайсыз болады. Себебі, қаптаған суыр түні бойы ащы дауыстарымен шаңқылдап, маза бермеген екен.
Қалмақтар суырды «тарбыға», ал тауды «тай» деп атайды екен. Осыған байланысты олар бұл биікті «Тарбыға-тай» — яғни «Суырлы тау» деп атап кетеді. Уақыт өте келе бұл атау «Тарбағатай» деген түрге еніп, бүгінгі күнге дейін өз қалпын сақтап қалған.
Бұл аңыз табиғат пен тілдің, тарихи таным мен халықтық түсініктің өзара байланысын көрсетеді.