Сәуірдің 21-і күні “Тарбағатай” МҰТП Экологиялық ағарту, рекреация және туризм бөлімінің ұйымдастыруымен «Үржар балаларға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталығы» КММ-мен, «І.Жансүгіров атындағы орта мектеп» КММ-нің Жас орманшылар одағымен, Қарабұлақ ауылдық округі әкімшілігімен бірлесіп «Парктер шеруі – 2023» халықаралық табиғатты қорғау акциясы аясында «Бүкіл Қазақстандық ағаш отырғызу күні» экологиялық акциясын өткізді. Аталмыш акция тек Үржар ауданын ғана емес, Үштөбе мастерлік учаскесін де қамтыды.

Акция барысында Экологиялық ағарту, рекреация және туризм бөлімінің қызметкерлері Үржар балаларға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталығының тәрбиеленушілеріне ағаш отырғызудың маңызын түсіндіру мақсатында қазақ ертегісін тыңдатып, қысқаша баяндама айтып өтті. Тәрбиеленушілер де қалыс қалмай, сахнада өздерінің әзірлеген концерттік бағдарламалары арқылы ән салып, би билеп өнерлерін ортаға салып, ұлттық парк директоры атынан алғыс хатпен марапатталды. Акция соңында белсенді түрде, бірлескен ағаш отырғызу жұмыстары мен құс ұяларын ілу шаралары жүргізілді.

Арқарлар ұлттық парктің негізгі түрлерінің бірі болып табылады. Олардың саны жыл сайын артып келеді. Бүгінгі таңда арқардың мекендеу аумағы 90.0 мың га құрайды. Қарабас және Арқалы таулары қар жамылғысының болмауына және жем-шөп базасының көптігіне байланысты жабайы қойлар үшін қысқы шоғырлану орны болып табылады. Мал басын есептеу негізінен маусымдық көші-қон кезеңінде, арқарлар шағын табындарға жиналған кезде жүргізіледі.

Ұлттық парк аумағында жабайы жануарлардың қысқы санағы аяқталды. Санақты барлық инспекторлық құрам мен ғылым бөлімі бірлесіп откізілді. Парк аумағында 200 шақырымнан астам маршруттық есеп жүргізілді. Алайда ұлттық парк  аумағының бөлшектенуі нақты санауға мүмкіндік бермейді, өйткені жануарлар үнемі бір жерде тұрмайды, маусымдық көші-қон кезінде олардың саны едәуір артады. Жануарлардың санағы қысқы маршруттық есепке алу әдісімен, сондай-ақ таулы аймақтарда фототұзақ құрылғысымен жүргізілді. 2023 жылғы деректерді талдай отырып, жануарлар санының оң динамикасын атап өтуге болады. Оған қыс мезгілінде азықтандыруды қоса алғанда,  жабайы табиғатты қорғау бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар айтарлықтай әсер етті. Өткен жылмен салыстырғанда тұяқтылардың 8-9% - ға өсуі байқалады, жануарлардың аштықтан немесе аурудан өлу факторлары байқалмады. Жалпы алғанда, санның көрсеткіштерінің  ауытқуы парк учаскелерінің орналасуын ескере келе қалыпты жағдай болып табылады. Қыста жануарлардың көп бөлігі аз қарлы жерлерге немесе парк аумағынан тыс жерлерге көшеді.

19-сәуір күні «Парктер шеруі – 2023» халықаралық табиғатты қорғау акциясы шеңберінде Экологиялық ағарту, рекреация және туризм бөлімінің ұйымдастыруымен ұлттық парктің мұражай-кабинетінің лентасы кесіліп, ашылу салтанаты болып өтті.  Келген қонақтардың ішінде ұлттық парк қызметкерлерін қоса алғанда, Үржар аудандық музейінің директоры С.Туғанов пен Абай облысының кәсіпкерлер палатасының Үржар аудандық филиалының директоры Л.Шиянов, Жастар ресурстық орталығы мен Уақыт тынысы редакциясының қызметкерлері, сондай-ақ Б.Момышұлы орта мектебінің жас орманшылар одағы мен  жетекшісі Ж.Абдирова болды.

Мұражай-кабинеті ішінде қонақтар осы уақытқа дейін өткізілген «Парктер шеруі» акциясына қатысқан балалардың қолөнер еңбектерін көріп, 3Д карта арқылы ұлттық парктің 4 туристік маршруттарымен танысып, көрікті жерлерін тамашалағаннан кейін ұлттық парк директорының м.а. Қ.Сәрсембаев Б.Момышұлы орта мектебінің жас орманшылар одағын және  тәлімгері Ж.Абдированы «Парктер шеруі – 2023» халықаралық табиғатты қорғау акциясына белсене атсалысып жүргендері үшін алғыс хатпен марапаттады.

Қaзaқcтaндa бірқазандардың eкi түрi мeкeндeйдi: қызғылт бiрқaзaн (Pelecanus onocrotalus) жәнe бұйрa бiрқaзaн (Pelecanus crispus). Eкeуi дe ҚР Қызыл кiтaбынa eнгiзiлгeн. Бiрқaзaндaрдың жыл мaуcымы бoйыншa қoныc aудaруы нaурыз aйынaн бacтaлып қaзaн aйынa дeйiн жaлғacaды. Бiрқaзaндaрдың дeнe тұрқы 1,8 м, caлмaғы 13 килoгрaмғa дeйiн жeтeдi. Тұмcығы өтe ұзын, төмeнгi жaқ cүйeгiнiң acтындa coзылмaлы тeрi қaпшығы бoлaды. Бұйрa бiрқaзaнның тұмcығының acтындaғы қaпшығы әдeттe aқшыл caры, aл көбeйeр кeздe қызғылт caры бoлaды. Aяқтaры қыcқa, қaнaттaры ұзын (60 – 80 cм) жәнe жaлпaқ, aл қaуырcындaры қызғылт нeмece күмic түcтi бoлып кeлeдi. Бұйрa бiрқaзaнның жeлкe қaуырcыны жaлдaнып, бұйрa кeлeдi.

* «Парктер шеруі-2023» халықаралық табиғатты қорғау акциясының шеңберінде «Тазалықты өзімізден бастайық!» атты сенбілік ұйымдастырылды.

•  Көктемнің шуақты күндерінен бастау алған ауданымызды қоқыстан тазарту мақсатында ұйымдастырылатын сенбілік жұмыстары басталды. Ауыл тазалығы, оның көркі мен сәні әрбір тұрғынның өз ауласы мен үйінің маңайынан басталады емес пе? Аудан орталығында тұратынымызды көпшілігіміз ұмытып кететін болуымыз керек. Жан-жағыңызға қарасаңыз үй иелерінің жекеменшік баспанасының ауласы мен маңайын абаттандыруға құлықсыздығының, ал көпқабатты пәтерлердің жан-жағына қоқыстарын қалай болса солай лақтыра беретіндігінің куәгері боласыз. Міне, осындай тәртіпсіздікке аудан, ауыл басшылары қатаң шара қолданса деген ойдамыз. Тазалығымен ерекшеленген қандайда бір көрініс жанға жылу береді. Жанымызға рахат, көңілімізге шаттық сыйлайтын тазалақ шараларына алдағы уақытта да белсене қатыссақ, нұр үстіне нұр болар еді.

• Ауылымызды гүлдендіріп, көшелерімізді көркейтеміз десек санитарлық тазалықты өзімізден бастағанымыз жөн болар.

• Туған өлкенің тазалығын қадағалау әрбір тұрғынның азаматтық парызы екенін естен шығармайық!

Автор ЭАРТ бөлім басшысының м.а - Д.Керимтаева.

Экологиялық ағарту, рекреация және туризм бөлімінің қызметкерлері «Парктер шеруі – 2023» халықаралық табиғатты қорғау акциясы басталғалы бері іс-шараларды Үржар жастар ресурстық орталығымен және еріктілер тобымен бірлесіп атқаруда.

Семей қаласынан келген Облыстық «Абай жастары» жастар ресурстық орталығы» КММ-нің директоры А.Толеуканов Өңірімізде мемлекеттік жастар саясатын дамытуға қосқан үлестері және қоғамдық жұмыста белсенділіктері үшін Экологиялық ағарту, рекреация және туризм бөлімінің бөлім басшысының м.а. Д.Керімтаеваны, экологиялық ағарту инженері Ә.Көбенованы, рекреация және туризм жөніндегі инженер Д.Тоқтасынұлын, экскурсия жетекшілері Э.Баженов пен Н.Абайханды алғыс хатпен марапаттады.

04.04.23 6

Серкебаев Айдын Серікұлы

«Тарбағатай» мемлекетік ұлттық табиғи паркі» РММ директоры

Layer 5851

Қазақстанның Мемлекеттік рәміздері:

Елтаңба, Ту, Әнұран

"Тарбағатай" Ұлттық паркі. Сан. тазалау үшін ақы төлеу

screenshot 106

"Тарбағатай" Ұлттық паркі. Көлікке арналған тұрақ ұсыну

screenshot 95