Оның басқа атауы - қасиетті майна, қараторғай тұқымдасына жататын құс. Сыртқы түрі бойынша қараторғайға ұқсас, бірақ оның мөлшері мен түсі үлкен. Көпшілік Үндістанды Майнаның отаны деп санайды, өйткені оларды шегірткелермен күресу үшін өсірген. Бұл әдемі құс көптеген елдерде попугай немесе Канария сияқты үй жануарлары ретінде өсіріледі. Майна кез-келген дыбыстарға, тіпті адамның сөйлеуіне оңай еліктейді. Тым сөйлегіш және өте шулы, адамдарға тез үйренетін құс.

Қара сайрақ - құстардың ең көп тараған түрлерінің бірі. Олар адамнан мүлдем қорықпайды, сіз балконда, террассада немесе аулада құсты жиі байқай аласыз. Үржар ауданында қара сайрақ жиі кездеседі, қап-қара қауырсындары әппақ қарлы қыста анық көрінеді, ал тоқтаусыз шулы дауыстары табиғаттың мұздай тыныштығын бұзады. Олар тамақ талғамайды, бірақ азықтың бірнеше түрі болса таңдайды.

Құрметті қатысушылар! Сіздерді «Халықаралық Тау күніне» орай өткізілетін аудандық бейнероликтер байқауына қатысуға шақырамыз.   

Жарысқа аудан мектептерінің 10-сынып оқушылары қатыса алады .

Байқау шарттары:

 Сапалы бейнероликтер байқаудың тақырыбына сәйкес болуы.

Түлкі - иттер тұқымдасына жататын жыртқыш сүтқоректі. Бұл жануардың ұзындығы 90 см-ге дейін, ал салмағы 10 кг-ға жетуі мүмкін.

Түлкі ұзын әсем денесімен, ұзын тұмсығымен, үшкір құлақтарымен және үлпілдек құйрығымен ерекшеленеді.  Үлкен және ұзын құлақтар түлкілерге дыбыстарды қабылдауға көмектеседі, ал ұзын құйрық жүгіру кезінде тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі және суықтан қорғайды. Түлкі - жыртқыш, ол кішкентай кеміргіштермен - тышқандармен, сарышұнақтармен қоректенеді. Түлкілердің сүйікті тамағы қояндар деп саналады, бірақ бұл мүлдем дұрыс емес. Қысқа аяқтарымен оған қоян сияқты жылдам жануарды қуып жету қиын.  Түлкі сағатына 50 км жылдамдыққа жете алатынына қарамастан, ол олжаны ұзақ уақыт қуа алмайды.

Кішкентай кезінен бастап-ақ әр балаға ағаштың тоқылдаған дауысы таныс. Біздің ауданда тоқылдақтар отырықшы құс түрі болып табылады, олар ағаштарда кездесетін әртүрлі құрт, т.б. зиянкестерін жою арқылы орман экологиясында маңызды рөл атқарады. Бұл өте шулы құс, оны басқалармен шатастыруға келмейді, сондай-ақ жылдың кез келген уақытында естуге болады. Әдетте "барабанмен дабылына" тән дыбыс 1,5 км қашықтыққа дейін жетеді. Құстардың бірегейлігі - олардың тұмсығы секундына орта есеппен 10-20 соққы жиілігімен балға сияқты жұмыс істейді, ал тұмсықтың оң танауынан өтетін жабысқақ тіл жәндіктерді алу үшін ұзындығы 5-тен 15 см-ге дейін созылуы мүмкін. Жалпы, тоқылдақ бір күнде күніне 8000-12000 рет ұрады. Бұл таңқаларлық фактілер.

Қазақстан арқары (Ovis ammon collium) - жабайы қойлардың ішіндегі ең ірісі. Арқардың аталығы «құлжа» деп аталады. Ол күшті, жартылай шеңбер түрінде иілген мүйізімен ерекшеленеді. Олар жазда - қатты құрғақшылықта, қыста - қалың қар жауғанда, тамақ іздеп ұзақ қашықтыққа қоныс аударады. Әдетте таңертең немесе кешке жайылады. Қазан-қараша айларында арқарлардың күйлеу уақыты басталады.

Мәтінді жазған: Ғылым, ақпарат және экологиялық мониторинг  бөлімі.

Видеоға түсірген: Толубаев Қ.М

Әр көктем мен күзде Шығыс Қазақстанның көлдері мен өзендері арқылы миллиондаған суда жүзетун құстар ұшады. Түрлердің ішінде ең көп тарағандары - сұр қаз, барылдауық үйрек, сарыайдар үйрек, қыл үйрек және басқалар. Көші-қон кластерлеріндегі қаздардың ішінде сұр қаз ең көп байқалады. Ол Қаздардың ішіндегі ең үлкені болып саналады, денесінің ұзындығы - 90 см-ге дейін, қанаттарының ұзындығы - 180 см-ге дейін. Өзіне тән сұр-қоңыр қауырсындары бар: ұшу кезінде оны үлкен мөлшерімен, ашық сұр қанаттарымен және үй қазының дауысына ұқсайтын зор дауысымен тану оңай. Қазақстанның барлық аумағында ұя салады және ұшып өтеді. Бірнеше оннан жүзге дейінгі құстардың отарында ұшады. Күзгі ұшу алдымен қыркүйек-қазан айларында, қараша айында шығанақтар қатып қалғанға дейін.

04.04.23 6

Серкебаев Айдын Серікұлы

«Тарбағатай» мемлекетік ұлттық табиғи паркі» РММ директоры

Layer 5851

Қазақстанның Мемлекеттік рәміздері:

Елтаңба, Ту, Әнұран

"Тарбағатай" Ұлттық паркі. Сан. тазалау үшін ақы төлеу

screenshot 106

"Тарбағатай" Ұлттық паркі. Көлікке арналған тұрақ ұсыну

screenshot 95