- Толығырақ
Сиверс алма ағашы - «Тарбағатай» мемлекеттік ұлттық табиғи парк аумағындағы негізгі ерекше қорғалатын объектілердің бірі. Бұл түрдің ерекше құндылығы көптеген мәдени сорттардың атасы болып табылады.
Алма ормандары (Malus sieversii) Тарбағатай жотасының оңтүстік беткейінің орталық бөлігінде бұталы белдеуде (1000-1500 м биіктікте) таралған, жекеленген алма ағаштары теңіз деңгейінен 1700 м жоғары орналасқан. Олар солтүстіктен басқа, әртүрлі экспозиция баурайларында, шатқалдың түбінде немесе тас үсті террасаларда кездесіп, ұштастырылады. Сиверс алма ағаш биіктігі 10 м-ге дейін, жайылған тәжі бар, өркендерінің сояулары бар. Жапырақтары эллипс тәрізді немесе дөңгелек, жоғарғы жағында үшкір, шетінде тістелген немесе аратісті, жастары - қатты түкті, әсіресе төменнен, ересектері - жалаңаш, жоғарыдан жылтыратылған. Гүлдері аз гүлді қалқандарға жиналып, қысқарған өркендерде болады. Күлтелері ақ немесе қызғылт, диаметрі 3-4 (5-ке дейін) см. Жемісі - диаметрі 5 см-ге дейін кішкентай сфералық немесе жұмыртқа тәрізді алма. Ол сәуір-мамыр айларында гүлдейді, сонымен қатар жапырақтанады. Жемістері шілде-қыркүйек айларында піседі. 5-10 жастан бастап жеміс бере бастайды. Жабайы алма ағаштары суыққа төзімділік, ұзақ өмір сүру, ауруға төзімділік және т.б. сияқты шаруашылыққа құнды белгілерге ие. Бұл алманың жаңа сорттарын жасау үшін бірегей және толық зерттелмеген генофонд қоймасы.
ҒАЭМ бөлімінің аға ғылыми қызметкері Б.Д. Садакова.
- Толығырақ
Мамыр айының 20-сы күні Үржар аудандық стадионында «Парктер шеруі – 2024» Халықаралық табиғатты қорғау акциясы шеңберінде Туризм бөлімінің ұйымдастыруымен 17-мамыр - «Халықаралық отбасы күніне» орай «Спорт! Табиғат! Денсаулық!» отбасылық спорттық сайысы болып өтті. Спорттық сайысқа Үржар ауылының мектептері бойынша 5 отбасы қатысты.
Бұл сайыстың мақсаты:
- оқушылар мен ата-аналарға адам денсаулығына қоршаған ортаның ластануы кері әсер ететінін түсіндіру;
- жұртшылықтың санасына айналамызды таза ұстау отбасы тәрбиесінен бастау алатынын қалыптастыру;
- салауаттану - адам жанының да, тәнінің де тазаруы, денсаулығының жақсаруы, сондықтан салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу.
- оқушыларды және ата-аналарды сұлу да сымбатты, денсаулығы зор, күшті болу үшін денені шынықтыру, оларға спортпен айналысуын қажет екендігінің манызын түсіндіру.
Сайыс барысында әр команда команда ұраны мен атауын айтып, сәлемдесіп, «Экологиялық белгілер» зияткерлік байқауы, «Тату команда», «Жануарлардан пазл құрау», «Қоқысқа жол жоқ!», «Уақытқа су тасу» сайыстарына түсті.
Конкурс нәтижесінде жүлделі орындар анықталды:
Бас жүлде – «Жүйріктер» командасы Б.Момышұлы ОМБ;
1 орын – «Денсаулық – терең бақыт» командасы Абылайхан ОМБ;
2 орын – «Абай» тобы Абай ОМ;
3 орын – «Болашақ» командасы Тұрлыханов ОМБ;
3 орын – «Жас қыран» І.Жансүгіров ОМ;
Сайысқа түскен командаларға алғыс білдіре отырып, марапаттау рәсімі «Парктер шеруі – 2024» Халықаралық табиғатты қорғау акциясының жабылу салтанатында өтетіндігі хабарланды.
Рекреация және туризм жөніндегі инженер: Р.Қабсаметов.
- Толығырақ
Ғылым, ақпарат және экологиялық мониторинг бөлімінің ғылыми қызметкерлері экскурсия жетекшісімен және мемлекеттік инспекторлармен бірлесіп, 2024 жылдың 14 мамыр күні «Абылай хан атындағы орта мектеп-бақшасы» КММ-сінің 10-сынып оқушыларына «Тарбағатай тауының етегінде жаппай гүлдейтін "Алтай күнгелдісі" өсімдігі жайлы ғылыми экскурсия өткізді. Ғылыми экскурсия барысында оқушыларды Алтай күнгелдісі өсімдігімен таныстырып және осы аумақтың көрікті жерлерін аралатты.
Ғылым, ақпарат және экологиялық мониторинг бөлімі.
- Толығырақ
18 мамыр - Халықаралық мұражай күні. Осы мерекеге орай, 16-мамыр күні «Парктер шеруі – 2024» Халықаралық табиғатты қорғау акциясы шеңберінде ЭАРТ бөлімінің ұйымдастыруымен Үржар аудандық тарихи өлкетану музейінде мектеп оқушылары арасында «Жас ақындар үнімен, Табиғатты қорғайық бүгіннен!» атты ақындар байқауы өтті.
Байқауға қойылған талап: Ұлттық парк учаскелеріне қарасты: Тарбағатай тауы жайында өлең шығару болатын.
Мақсатымыз: Жас ақындардың сөз байлығын дамыту, шығармашылық қабілетін арттыру, туған жерінің табиғатына деген сүйіспеншілігін ояту.
Құрамы 3 адамнан тұратын қазылар алқасы ақындардың өлеңдеріне төрелік етті:
Бас жүлде – Момышұлы ОМ 6 «А»-сынып оқушысы А.Болат;
1 орын – Тасбұлақ ОМ 8-сынып оқушысы А.Серікбек;
2 орын – Тасбұлақ ОМ 8-сынып оқушысы Г.Қуанова;
2 орын – Момышұлы ОМ 6 «В»-сынып оқушысы Д.Ошанова;
3 орын – Тұрлыханов ОМ 6 «А»-сынып оқушысы Е.Алдажар;
3 орын – Тұрлыханов ОМ 6 «А»-сынып оқушысы Ә.Турусбекова;
3 орын – Тұрлыханов ОМ 6 «А»-сынып оқушысы С.Сіламхан.
Жүлдегерлерді марапаттау рәсімі «Парктер шеруі – 2024» Халықаралық табиғатты қорғау акциясының жабылу салтанатында өтеді.
Экскурсия жетекшісі Эльдар Баженов.
- Толығырақ
Ғылым, ақпарат және экологиялық мониторинг бөлімінің ғылыми қызметкерлері экскурсия жетекшісімен және мемлекеттік инспекторлармен бірлесіп, 2024 жылдың 15 мамыр күні «Бауыржан Момышұлы атындағы орта мектебі» КММ-сі 10-сынып оқушыларын «Әлет алма бағы» аумағына ғылыми экскурсия өткізді.
Ғылыми экскурсиялық жұмыс барысында: Ғылыми қызметкерлер оқушыларға ұлттық парктің жұмыс барысымен таныстырды. Ал оқушылар мәдени алма ағаштарының жаппай гүлдеуіне куә болып қайтты.
ҒАЭМ бөлімі.
- Толығырақ
Қазақстанда бұрын кең таралған, бүгінде саны бірте-бірте азайып бара жатқан түр. Дене тұрқы 1,8 м-дей, салмағы 11 килограмға дейін жетеді Қанатының ұзындығы – 64-77 см, тұмсығы – 30-45 см. Тұмсығы үлкен, қатты әрі ұзын. Аталығы мекиендеріне қарағанда ірірек, салмағы 13 кг-ға дейін жетеді. Саны аз құс болғандықтан «Қызыл кітапқа» енгізілген.
Жыныстық жағынан 3-4 жасында жетіледі. Әдетте жылына 1-3 жұмыртқадан сәуір-мамыр айларында салады. Ұясын қамыстардың арасына жасайды. Жұмыртқаларды әтеші де, мекиені де басады. Балапандар 33-39 күнде жарып шығады. Алғашында олар түксіз болады, алайда көп ұзамай қарақоңыр мамығы өседі. 2-2,5 айдан соң қауырсындана бастайды.
Ұлттық парктің аумағында қызғылт бірқазандарды тек ұшып қону кезінде ғана кездестіруге болады.
Ғылым, ақпарат және экологиялық мониторинг бөлімінің
кіші ғылыми қызметкері: Ә.Қаирбекова,
Аңшы биолог: А.Рахимбеков.
Серкебаев Айдын Серікұлы
«Тарбағатай» мемлекетік ұлттық табиғи паркі» РММ директоры
"Тарбағатай" Ұлттық паркі. Сан. тазалау үшін ақы төлеу
"Тарбағатай" Ұлттық паркі. Көлікке арналған тұрақ ұсыну
